Dit is een screeningsinstrument voor depressie (depressieve stoornis). Bedoeld voor iedereen die aanhoudend verdriet, lage stemming of verlies van interesse ervaart, duurt de test 3-5 minuten en is gebaseerd op de PHQ-9 (Patient Health Questionnaire-9), het meest gebruikte depressie screeningsinstrument door zorgprofessionals wereldwijd. Volledig anoniem en vertrouwelijk.
Wat is depressie? Depressie is meer dan je alleen verdrietig voelen of een slechte dag hebben. Het is een ernstige medische aandoening waarbij aanhoudend lage stemming, verlies van interesse in activiteiten en andere symptomen voorkomen die het dagelijks leven gedurende ten minste twee weken verstoren.
Disclaimer (prominent kader):
Dit is geen diagnose – alleen een screeningsinstrument
Depressie is behandelbaar – herstel is mogelijk
Bespreek de resultaten met je huisarts of een geestelijke gezondheidsdeskundige
Als je suïcidale gedachten hebt, zoek onmiddellijk hulp
Anoniem en vertrouwelijk
Depressie Begrijpen
Wat is Depressie?
Depressie (depressieve stoornis) is een veelvoorkomende maar ernstige stemmingsstoornis die beïnvloedt hoe je je voelt, denkt en dagelijkse activiteiten aanpakt.
Veelvoorkomende symptomen:
Aanhoudend verdriet, leegte of hopeloosheid
Verlies van interesse in activiteiten waar je vroeger van genoot
Veranderingen in eetlust of gewicht
Slaapproblemen (te veel of te weinig)
Vermoeidheid of energieverlies
Gevoelens van waardeloosheid of schuld
Moeite met concentreren of beslissingen nemen
Gedachten aan dood of zelfmoord
Types depressie:
Depressieve stoornis: Ernstige symptomen die minstens twee weken duren
Persisterende depressieve stoornis (dysthymie): Lagere-graad depressie die twee jaar of langer duurt
Seizoensgebonden depressie (SAD): Depressie tijdens wintermaanden
Postnatale depressie: Na de bevalling (zie aparte screening)
Bipolaire depressie: Onderdeel van bipolaire stoornis (zie aparte screening)
Depressie vs Normale Verdriet
Iedereen voelt zich soms verdrietig, maar depressie is anders:
Duurt weken of maanden, niet alleen dagen
Interfereert met werk, relaties en dagelijkse activiteiten
Voelt overweldigend en oncontroleerbaar
Verbetert niet alleen met tijd
De Screeningstest
Instructies
Hoe in te vullen:
Denk aan de afgelopen twee weken
Beoordeel hoe vaak je elk symptoom hebt ervaren
Wees eerlijk – dit helpt identificeren of je ondersteuning nodig hebt
Alle vragen moeten worden beantwoord voor nauwkeurige resultaten
Belangrijk: Depressie is geen zwakte of iets waar je “uit kunt stappen”. Het is een medische aandoening die goed reageert op behandeling.
Beoordelingsschaal: Voor elke vraag, beoordeel hoe vaak je dit hebt ervaren over de afgelopen 2 weken:
Helemaal niet (0 punten)
Meerdere dagen (1 punt)
Meer dan de helft van de dagen (2 punten)
Bijna elke dag (3 punten)
De 9 PHQ Vragen
In de afgelopen 2 weken, hoe vaak ben je gehinderd door een van de volgende problemen?
1. Weinig interesse of plezier in dingen doen
2. Je somber, depressief of hopeloos voelen
3. Moeite met in slaap vallen of doorslapen, of te veel slapen
4. Je moe voelen of weinig energie hebben
5. Slechte eetlust of overeten
6. Je slecht over jezelf voelen – of dat je een mislukking bent of jezelf of je familie hebt teleurgesteld
7. Moeite met concentreren op dingen, zoals de krant lezen of televisie kijken
8. Zo langzaam bewegen of praten dat andere mensen het zouden hebben gemerkt, of het tegenovergestelde – zo onrustig of rusteloos zijn dat je veel meer dan gebruikelijk hebt bewogen
9. Gedachten dat je beter dood zou zijn, of jezelf op de een of andere manier pijn te doen
⚠️ KRITIEK: Als je iets anders dan “Helemaal niet” hebt beantwoord op Vraag 9, zoek dan onmiddellijk hulp via de crisishulpbronnen onderaan deze pagina of bel 112.
Resultaten en Interpretatie
Hoe de Score Werkt
Tel je totale score op van alle 9 vragen (0-27 mogelijk):
Score-interpretatie:
0-4 punten: Minimale of geen depressie
5-9 punten: Lichte depressie
10-14 punten: Matige depressie
15-19 punten: Matig ernstige depressie
20-27 punten: Ernstige depressie
Belangrijk: Elke score op Vraag 9 (gedachten aan zelfbeschadiging) vereist onmiddellijke aandacht, ongeacht de totale score.
Als Je 15-27 Hebt Gescoord (Matig Ernstig tot Ernstig)
Wat dit betekent: Je antwoorden suggereren dat je significante symptomen van depressie ervaart die waarschijnlijk je dagelijks functioneren beïnvloeden. Professionele hulp wordt sterk aanbevolen.
Volgende stappen – Onderneem nu actie:
Maak een spoedafspraak met je huisarts
Leg uit dat je depressiesymptomen ervaart
Vraag om beoordeling voor depressie en behandelingsopties
Overweeg om te vragen voor verwijzing naar crisisteam als je je onveilig voelt
Neem je screeningsresultaten mee
Behandeling omvat meestal:
Gesprekstherapie (CGT, counseling)
Antidepressiva medicatie
Of combinatie van beide
Als je suïcidale gedachten hebt:
Bel 113 Zelfmoordpreventie: 0800-0113 (24/7)
Chat via 113.nl
Ga naar de Spoedeisende Hulp of bel 112 bij onmiddellijk gevaar
Vertel het aan iemand die je vertrouwt
Als Je 10-14 Hebt Gescoord (Matige Depressie)
Wat dit betekent: Je ervaart matige depressiesymptomen die je levenskwaliteit beïnvloeden. Behandeling kan aanzienlijk helpen.
Volgende stappen:
Maak een afspraak met je huisarts
Bespreek je symptomen openlijk
Overweeg therapie of medicatie
Zelfhulpstrategieën kunnen ook helpen
Behandelingsopties:
Begeleide zelfhulp of online CGT
Face-to-face therapie
Antidepressiva medicatie indien passend
Ondersteuningsgroepen
Als Je 5-9 Hebt Gescoord (Lichte Depressie)
Wat dit betekent: Je ervaart lichte depressiesymptomen. Vroege interventie kan verergering voorkomen.
Volgende stappen:
Spreek met je huisarts over je stemming
Probeer zelfhulpstrategieën
Monitor symptomen – zoek hulp als ze verergeren
Overweeg counseling of therapie
Zelfhulpbenaderingen:
Regelmatige beweging (bewezen om depressie te helpen)
Slaaproutine
Sociale connectie
Verminder alcohol
Gestructureerde dagelijkse activiteiten
Als Je 0-4 Hebt Gescoord (Minimale Depressie)
Wat dit betekent: Je vertoont momenteel geen significante tekenen van depressie. Als je echter nog steeds bezorgd bent over je stemming, spreek dan met een zorgprofessional.
Blijf gezond:
Handhaaf een gezonde levensstijl
Beheer stress
Blijf verbonden met anderen
Zoek hulp als symptomen zich ontwikkelen
Hulp en Behandeling Krijgen
Effectieve Behandelingen voor Depressie
Depressie is een van de meest behandelbare psychische aandoeningen. Ongeveer 80-90% van de mensen reageert goed op behandeling.
Gesprekstherapieën:
Cognitieve Gedragstherapie (CGT): Meest effectieve therapie voor depressie; daagt negatieve denkpatronen uit
Counseling: Biedt ondersteunende ruimte om gevoelens te verkennen
Interpersoonlijke therapie: Pakt relatieproblemen aan
Bijwerkingen verbeteren meestal na de eerste weken
Welke behandeling?
Lichte depressie: Eerst therapie of zelfhulp
Matige depressie: Therapie en/of medicatie
Ernstige depressie: Meestal zowel therapie als medicatie
Andere benaderingen:
Beweging (net zo effectief als antidepressiva voor lichte-matige depressie)
Lichttherapie (voor seizoensgebonden depressie)
Ondersteuningsgroepen
Mindfulness en meditatie
Hulp Vinden in Nederland
Je Huisarts: Eerste stap voor depressiebehandeling
Kan antidepressiva voorschrijven
Verwijzen naar gesprekstherapieën (Basis GGZ)
Je voortgang monitoren
Basis GGZ en Gespecialiseerde GGZ:
Zelfverwijzing of verwijzing door huisarts
Gratis CGT en counseling via zorgverzekering
Meestal redelijke wachttijden
Crisisondersteuning:
113 Zelfmoordpreventie: 0800-0113 (24/7) of chat via 113.nl
Sensoor: 0900-0767 (dag en nacht)
MIND Korrelatie: Informatie en ondersteuning
Huisartsenpost: Voor dringende mentale gezondheidsondersteuning
112 of Spoedeisende Hulp: Voor onmiddellijk gevaar
Particuliere therapie:
Snellere toegang
Meer keuze van therapeut
Zoek NIP (Nederlands Instituut van Psychologen) of VGCt geregistreerde therapeuten
Zelfhulpstrategieën
Dingen Die Je Nu Kunt Doen
Fysiek welzijn:
Beweging: Zelfs 10 minuten wandelen helpt
Slaaproutine: Regelmatige bedtijden en opstaantijden
Gezond eten: Regelmatige maaltijden, beperk suiker en cafeïne
Beperk alcohol: Maakt depressie erger
Zonlicht: Ga dagelijks naar buiten
Mentale strategieën:
Daag negatieve gedachten uit: Schrijf ze op en bevraagteken ze
Gedragsactivatie: Doe kleine activiteiten ook als je er geen zin in hebt
Sociale connectie: Neem contact op zelfs als isoleren gemakkelijker voelt
Mindfulness: Focus op het huidige moment
Routine: Structuur helpt wanneer alles overweldigend voelt
Wat te vermijden:
Belangrijke levensbeslissingen wanneer depressief
Je volledig isoleren
Overmatig slapen (verslechtert depressie)
Zelfmedicatie met alcohol of drugs
Volledig opgeven van activiteiten
Kleine stappen tellen:
Uit bed komen is een prestatie
Douchen telt als vooruitgang
Één kleine taak per dag is genoeg
Wees aardig voor jezelf
Voor Familie en Vrienden
Iemand Ondersteunen met Depressie
Hoe te helpen:
Luister zonder alles te proberen op te lossen
Neem hun gevoelens serieus
Moedig professionele hulp aan
Help met praktische taken (afspraken, maaltijden)
Blijf in contact zelfs als ze zich terugtrekken
Wees geduldig – herstel kost tijd
Wat te zeggen:
“Ik ben er voor je”
“Je bent niet alleen”
“Dit is niet jouw schuld”
“Wat kan ik doen om te helpen?”
Wat niet te zeggen:
“Vrolijk gewoon op”
“Anderen hebben het erger”
“Heb je beweging/vitamines geprobeerd?” (impliceert dat het hun schuld is)
“Zet je erover heen”
Zorg ook voor jezelf: Iemand met depressie ondersteunen kan uitputtend zijn. Zorg ervoor dat je je eigen ondersteuning hebt.
Dringende zorgen: Als ze zelfmoord of zelfbeschadiging noemen, neem het serieus en help hen onmiddellijke ondersteuning te krijgen.
Wanneer Depressie een Noodgeval Is
Zoek Onmiddellijke Hulp Als:
Bel 112 of ga naar de Spoedeisende Hulp:
Actieve suïcidale plannen of intentie
Zelfbeschadiging die medische aandacht vereist
Ernstige zelfverwaarlozing (niet eten/drinken)
Psychotische symptomen (hallucinaties, wanen)
Onmiddellijk gevaar voor zichzelf of anderen
Neem Contact Op Met Crisisteam:
Huisarts kan dringende mentale gezondheidsbeoordeling regelen
Crisis Resolution Team (indien al onder GGZ)
Huisartsenpost voor dringende mentale gezondheidsadvies
Wacht niet: Depressie kan levensbedreigend zijn. Als jij of iemand die je kent in crisis is, is onmiddellijke hulp beschikbaar en noodzakelijk.
Wetenschappelijke Bron en Disclaimer
Deze screening is gebaseerd op: Patient Health Questionnaire-9 (PHQ-9)
Referentie: Kroenke, K., Spitzer, R.L., & Williams, J.B. (2001). The PHQ-9: Validity of a brief depression severity measure. Journal of General Internal Medicine, 16(9), 606-613.
Nederlandse validatie: De PHQ-9 is gevalideerd voor gebruik in de Nederlandse gezondheidszorg en wordt veel gebruikt in de huisartsenpraktijk en GGZ.
Belangrijke disclaimer: Dit online screeningsinstrument is geen diagnostisch instrument. Het biedt alleen richting en kan geen professionele evaluatie door een gekwalificeerde zorgverlener vervangen. Depressie is een behandelbare medische aandoening. Als je gedachten hebt over zelfmoord of zelfbeschadiging, zoek dan onmiddellijk hulp door 113 Zelfmoordpreventie (0800-0113) te bellen, via 113.nl te chatten, 112 te bellen, of naar de Spoedeisende Hulp te gaan. Herstel is mogelijk met de juiste behandeling. Dit instrument is alleen voor informatieve doeleinden. We slaan geen persoonlijke gezondheidsinformatie op (AVG-conform).