Zelfbeschadiging Vragenlijst – Je Zelfbeschadigend Gedrag Begrijpen

Deze vragenlijst is voor mensen die zichzelf met opzet pijn hebben gedaan zonder te willen sterven. Zelfbeschadiging (ook wel zelfverwonding of niet-suïcidale zelfbeschadiging genoemd) is wanneer iemand opzettelijk zijn of haar lichaam beschadigt. Veelvoorkomende vormen zijn snijden, verbranden, krabben, slaan of andere methoden.

De vragenlijst duurt 5-10 minuten om te voltooien en helpt patronen en redenen voor zelfbeschadiging te begrijpen. Het is volledig anoniem en vertrouwelijk.

Belangrijke opmerking: Als je aan zelfmoord denkt of gedachten hebt om je leven te beëindigen, is dit niet de juiste vragenlijst voor jou. Zoek alsjeblieft onmiddellijk hulp via de crisishulpbronnen onderaan deze pagina of bel 112.

Disclaimer (prominent kader):

• Dit is geen diagnose – alleen een beoordelingsinstrument
• Zelfbeschadiging kan worden behandeld en je kunt herstellen
• Bespreek de resultaten met een zorgverlener, therapeut of vertrouwde volwassene
• Als je in crisis bent, zoek onmiddellijk hulp
• Anoniem en vertrouwelijk

Zelfbeschadiging Begrijpen

Wat is Niet-Suïcidale Zelfbeschadiging?

Zelfbeschadiging betekent jezelf opzettelijk pijn doen zonder te willen sterven. Veelvoorkomende methoden zijn:

• Huid snijden met scherpe voorwerpen
• Huid verbranden
• Ernstig krabben of pulken aan de huid
• Jezelf slaan of tegen voorwerpen slaan
• Wonden laten niet genezen
• Woorden of symbolen in de huid kerven
• Haar uittrekken
• Jezelf bijten

Waarom Beschadigen Mensen Zichzelf?

Mensen beschadigen zichzelf om verschillende redenen, vaak om:

• Om te gaan met overweldigende emoties
• Iets te voelen wanneer ze zich verdoofd voelen
• Zichzelf te straffen
• Pijn uit te drukken die ze niet onder woorden kunnen brengen
• Controle terug te krijgen wanneer het leven chaotisch voelt
• Af te leiden van emotionele pijn

Zelfbeschadiging is geen aandachttrekkerij. Het is een teken dat iemand het moeilijk heeft en ondersteuning nodig heeft.

De Vragenlijst 

Instructies

Hoe in te vullen:

• Beantwoord eerlijk over je ervaringen met zelfbeschadiging
• Denk aan je gedrag over het afgelopen jaar
• Er zijn geen goede of foute antwoorden
• Je kunt op elk moment stoppen als je je ongemakkelijk voelt
• Sommige vragen kunnen moeilijk zijn – neem pauzes als dat nodig is
• Neem je tijd en beantwoord zo nauwkeurig mogelijk

Als deze vragenlijst triggerend wordt:

• Neem een pauze
• Praat met iemand die je vertrouwt
• Gebruik crisishulpbronnen die onderaan staan
• Je hoeft niet af te maken als je er niet klaar voor bent

Sectie 1: Geschiedenis van Zelfbeschadiging

Basisinformatie

Section 2: Reasons and Functions

Sectie 2: Redenen en Functies 

6. Wanneer je jezelf pijn doet, hoe vaak is het om elk van deze redenen? (Beoordeel elk: Nooit / Soms / Vaak / Altijd)

Om met gevoelens om te gaan:

Communicatie en controle:

Fysieke en mentale toestanden:

Sectie 3: Context en Patronen 

Sectie 4: Impact en Zorg

13. Heeft zelfbeschadiging invloed gehad op je: (Beoordeel elk: Helemaal niet / Een beetje / Behoorlijk / Heel erg)

Sectie 5: Verandering en Ondersteuning

Je Resultaten Begrijpen

Na het voltooien van de vragenlijst:

Deze vragenlijst helpt patronen in zelfbeschadigend gedrag en de functies die het dient te identificeren. Er is geen “score” die de ernst bepaalt, maar je antwoorden kunnen jou en een geestelijke gezondheidsdeskundige helpen begrijpen:

Frequentie en recentheid:

• Recent en frequent zelfbeschadiging suggereert dat je binnenkort ondersteuning nodig hebt
• Zelfbeschadiging uit het verleden die is gestopt kan nog steeds baat hebben bij het begrijpen van triggers

Functies en redenen:

• Begrijpen waarom je jezelf beschadigt is essentieel voor het vinden van gezondere alternatieven
• De meeste mensen beschadigen zichzelf om emoties te reguleren of om met stress om te gaan
• Verschillende redenen vereisen verschillende behandelingsbenaderingen

Impact op het leven:

• Hoeveel zelfbeschadiging je relaties, gezondheid en dagelijks functioneren beïnvloedt
• Of je het gedrag verbergt of ondersteuning hebt
• Medische risico’s die je mogelijk loopt

Bereidheid voor verandering:

• Waar je bent in het nadenken over stoppen
• Welke barrières er bestaan voor verandering
• Welke ondersteuning je mogelijk nodig hebt

Wat te doen met deze informatie: Deel je antwoorden met een therapeut, counselor, huisarts of andere geestelijke gezondheidsdeskundige. Ze kunnen je helpen je gedrag te begrijpen en gezondere copingstrategieën te ontwikkelen.

Hulp Krijgen en Herstel

Behandelingsopties

Zelfbeschadiging kan worden overwonnen. Effectieve behandelingen omvatten:

Therapie:

• Dialectische Gedragstherapie (DGT): Meest effectief voor zelfbeschadiging; leert emotieregulatie en stresstolerantie
• Cognitieve Gedragstherapie (CGT): Helpt denkpatronen en gedrag te veranderen
• Psychodynamische therapie: Onderzoekt onderliggende problemen en patronen
• Groepstherapie: Verbind met anderen die aan vergelijkbare problemen werken

Ondersteuningsbenaderingen:

• Veiligheidsplanning voor impulsen
• Ontwikkelen van alternatieve copingstrategieën
• Behandelen van onderliggende aandoeningen (depressie, angst, trauma, borderline persoonlijkheidsstoornis)
• Gezinstherapie wanneer passend
• Lotgenotengroepen

Gezondere Alternatieven voor Zelfbeschadiging

Wanneer je de drang hebt om jezelf te beschadigen, probeer:

• IJsblokjes vasthouden (geeft intense sensatie zonder schade)
• Elastiekje op pols laten klikken (minder schadelijk substituut)
• Rode lijnen tekenen waar je wilt snijden
• Lichamelijke oefening (geeft endorfines vrij)
• Stressbal heel hard knijpen
• Papier of karton verscheuren
• Gevoelens schrijven of journalen
• Iemand bellen die je vertrouwt
• Mindfulness of grounding-technieken gebruiken

Hulp Vinden in Nederland

Je Huisarts: Eerste stap voor verwijzingen en ondersteuning voor geestelijke gezondheid

Jeugd-GGZ (onder 18): Gespecialiseerde geestelijke gezondheidszorg voor jongeren

Volwassen GGZ: Via verwijzing door huisarts

Particuliere therapie: Als je het kunt betalen of verzekerd bent

Zelfbeschadiging Ondersteuningsorganisaties:

• 113 Zelfmoordpreventie: Ook ondersteuning bij zelfbeschadiging – 0800-0113
• MIND Korrelatie: Lotgenotencontact en informatie
• GGZ Friesland – Zelfbeschadiging Expertise Centrum: Specialistische zorg
• Stichting Zelfbeschadiging: Informatie en ondersteuning

Crisishulp 

Als Je in Onmiddellijk Gevaar Bent of Suïcidale Gedachten Hebt:

Noodgeval: 112 of Spoedeisende Hulp

Crisishulplijnen:

• 113 Zelfmoordpreventie: 0800-0113 (24/7) of chat via 113.nl
• Sensoor: 0900-0767 (dag en nacht)
• Kindertelefoon (onder 18): 0800-0432
• Korrelatie (MIND): 088-0767626
• Jeugdlijn (onder 25): Chat via jeugdlijn.nl

Zelfmoordpreventie: Als je denkt aan zelfmoord in plaats van zelfbeschadiging, bel onmiddellijk bovenstaande hulplijnen of ga naar de Spoedeisende Hulp.

Voor een vriend die zich zorgen maakt: Moedig hen aan hulp te zoeken, vertel het aan een vertrouwde volwassene, of bel een hulplijn voor advies over hoe hen te ondersteunen.

Voor Familie en Vrienden

Als Iemand Om Wie Je Geeft Zichzelf Beschadigt

Hoe te reageren:

• Blijf kalm en raak niet in paniek
• Luister zonder oordeel
• Eis niet dat ze onmiddellijk stoppen
• Neem het serieus – het is geen aandachttrekkerij
• Help hen toegang te krijgen tot professionele ondersteuning
• Leer over zelfbeschadiging
• Wees geduldig – herstel kost tijd

Wat niet te zeggen:

• “Stop er gewoon mee”
• “Je doet dit voor aandacht”
• “Dat is zo dom”
• “Andere mensen hebben echte problemen”
• “Laat me je armen/benen zien”

Herstel ondersteunen:

• Moedig hen aan om met huisarts of therapeut te praten
• Help hen gezonde copingstrategieën te vinden
• Wees beschikbaar wanneer ze impulsen hebben
• Vier vooruitgang, ook kleine stappen
• Zorg ook voor je eigen mentale gezondheid

Wetenschappelijke Informatie en Disclaimer

Over Zelfbeschadiging: Zelfbeschadiging treft ongeveer 1 op de 5 mensen op enig moment, met de hoogste percentages in de adolescentie en jonge volwassenheid. Het wordt vaak geassocieerd met moeilijkheden bij het reguleren van emoties en kan voorkomen naast depressie, angst, PTSS, eetstoornissen of borderline persoonlijkheidsstoornis.

Nederlandse context: In Nederland gebruikt ongeveer 10-15% van de jongeren zelfbeschadiging als copingsmechanisme, volgens onderzoek van Jeugd-GGZ instellingen.Belangrijke disclaimer: Deze vragenlijst is een beoordelingsinstrument, geen diagnostisch instrument. Het kan geen professionele evaluatie door een gekwalificeerde geestelijke gezondheidszorgverlener vervangen. Als je gedachten hebt over zelfmoord of in onmiddellijk gevaar bent, zoek noodhulp door 112 te bellen of naar de Spoedeisende Hulp te gaan. Zelfbeschadiging is behandelbaar en herstel is mogelijk met de juiste ondersteuning. Dit instrument is alleen voor informatieve doeleinden. We slaan geen persoonlijke gezondheidsinformatie op (AVG-conform).